Trong những năm qua, công tác xây dựng Đảng đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Công tác kiểm tra, giám sát nói chung và kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm nói riêng đã đạt được những kết quả nhất định. Qua công tác kiểm tra, giám sát đã kịp thời ngăn chặn, cảnh báo vi phạm, xử lý và thi hành kỷ luật tổ chức Đảng và đảng viên vi phạm, góp phần nêu cao tính tự giác chấp hành các nguyên tắc, kỷ cương kỷ luật của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, chỉ rõ những hạn chế nhất định như: Tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, tiêu cực và tệ nạn xã hội vẫn còn tiếp tục diễn biến phức tạp; dấu hiệu vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên ở một số lĩnh vực, một số ngành khó phát hiện. Nhất là đối với những tổ chức đảng không chấp hành nghiêm nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng, còn tình trạng nể nang, ngại va chạm, giấu giếm khuyết điểm; cán bộ, đảng viên có vi phạm nhưng thiếu tự giác, che giấu chứng cứ, không hợp tác với cán bộ kiểm tra, với đoàn kiểm tra và tổ chức đảng trực tiếp quản lý gây khó khăn trong việc phát hiện dấu hiệu vi phạm và thu thập chứng cứ có liên quan. Mặt khác, không ít tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên khi nhận quyết định kiểm tra thường có tâm lý lo lắng, e ngại, né tránh nên cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả công tác kiểm tra. Những hạn chế, yếu kém nêu trên, đòi hỏi công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng ngày càng được tăng cường và có những giải pháp hữu hiệu trong việc đấu tranh phòng ngừa vi phạm. Trong đó, việc phát hiện, xác định và quyết định kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm là nội dung rất quan trọng, quyết định đến chất lượng, hiệu lực, hiệu quả kiểm tra, xử lý các vụ việc vi phạm kỷ luật của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Nhận thức được tầm quan trọng đó, trong những năm qua, nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng và đảng viên luôn được Chi bộ cơ quan Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh ủy Thái Nguyên quan tâm, xác định là nhiệm vụ trọng tâm, then chốt. Do đó, cấp ủy chi bộ đã lãnh đạo, chỉ đạo đảng viên tham mưu cho Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh ban hành Đề án số 03-ĐA/TU, ngày 01/4/2021 về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả phát hiện, xác định, quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng và đảng viên, giai đoạn 2021-2025”. Qua đó góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, ngăn chặn kịp thời vi phạm từ khi mới manh nha, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh.

Từ khi Đề án được ban hành, công tác kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm trong Đảng bộ tỉnh đã có sự chuyển biến tích cực. Các đảng bộ đã phát huy vai trò chủ động trong công tác kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, trước hết là trong việc phát hiện, xác định dấu hiệu vi phạm, quyết định kiểm tra nhằm chủ động phòng ngừa, ngăn chặn và khắc phục sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; bảo vệ quan điểm, đường lối của Đảng, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; bước đầu nâng cao nhận thức, khắc phục tâm lý của một số cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên được kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, không để khuyết điểm thành vi phạm, vi phạm nhỏ thành lớn, vi phạm ít nghiêm trọng thành nghiêm trọng, vi phạm của một người thành của nhiều người, của tổ chức; kỷ luật đúng người, đúng vi phạm để răn đe, giáo dục đảng viên, nêu cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện, tự giác chấp hành kỷ luật đảng, thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.

Qua 02 năm triển khai thực hiện Đề án, chi bộ cơ quan Uỷ ban Kiểm tra đã lãnh đạo đảng viên tham mưu, xây dựng và triển khai quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 13 tổ chức đảng. Qua kiểm tra kết luận có 01 tổ chức đảng vi phạm và vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật. Nội dung vi phạm: Việc chấp hành nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; quy chế làm việc, nguyên tắc tập trung dân chủ và đoàn kết nội bộ; tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 185 đảng viên. Qua kiểm tra kết luận có 28/185 đảng viên vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật và đã thi hành kỷ luật 22/28 đảng viên; việc thi hành kỷ luật cơ bản được xem xét, quyết định đúng thẩm quyền, áp dụng hình thức kỷ luật phù hợp, đảm bảo đúng phương hướng, phương châm, nguyên tắc và thủ tục theo quy định, có tác dụng giáo dục, răn đe, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật của đảng, được cán bộ đảng viên và nhân dân đồng tình.

Từ những kết quả nêu trên, cấp uỷ chi bộ đã rút ra một số bài học kinh nghiệm trong việc lãnh đạo cán bộ, đảng viên tham mưu phát hiện, xác định và quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng và đảng viên, cụ thể như sau:

Một là, tranh thủ tạo sự đồng thuận của cấp ủy, thường trực cấp ủy quản lý trực tiếp tổ chức đảng, đảng viên được phát hiện có dấu hiệu vi phạm là yếu tố rất quan trọng, giúp cho việc nắm tình hình được đầy đủ và toàn diện; là nhân tố bảo đảm cuộc kiểm tra được tiến hành thuận lợi. 

Hai là, chú trọng công tác thu thập thông tin, thông qua kênh thông tin báo chí, phản ánh, đơn thư tố cáo, kết hợp với việc chủ động thường xuyên nắm tình hình địa bàn, lĩnh vực thông qua dự các cuộc họp cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy hằng tháng, hằng quý, kiểm điểm đảng viên, cấp ủy viên hằng năm, kê khai tài sản, thông qua công tác thẩm định nhân sự để đề bạt, khen thưởng để kịp thời phát hiện, xác định và tham mưu quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. 

Ba là, lựa chọn cán bộ kiểm tra có bản lĩnh vững vàng, có kinh nghiệm và năng lực, trình độ nghiệp vụ, có kiến thức chuyên sâu về kỹ năng, kinh nghiệm thực tiễn, bản lĩnh nghề nghiệp, phương pháp làm việc khoa học, cập nhật, tích lũy, sàng lọc, xử lý thông tin, tài liệu về dấu hiệu vi phạm thuận lợi trong việc thu thập, tổng hợp, phân tích, lựa chọn đề xuất việc xác định chính xác nội dung, đối tượng có dấu hiệu vi phạm.

Bốn là, thực hiện tốt công tác phối hợp. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả các cuộc kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, nhất là đối với những vụ việc phức tạp, liên quan đến nhiều cơ quan, đơn vị, liên quan đến nhiều người thì phải có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa Ủy ban kiểm tra với các cơ quan chức năng có liên quan để nhanh chóng có nguồn thông tin toàn diện, ý kiến thẩm định chuyên gia về nội dung tài liệu, chứng cứ,... liên quan đến vụ việc cần thẩm tra, xác minh. 

Năm là, sau các kỳ họp Uỷ ban Kiểm tra, cần công khai kết quả các cuộc kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng trên các phương tiện thông tin đại chúng. Qua đó, đã góp phần định hướng dư luận xã hội, thu hút sự quan tâm, đồng tình, ủng hộ của đông đảo quần chúng nhân dân, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí; góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng và đảng viên trong thời gian tới, cấp ủy chi bộ cơ quan chú trọng lãnh đạo đảng viên trong chi bộ tiếp tục tham mưu, thực hiện tốt một số nhiệm vụ để phù hợp với trong tình hình mới.